Research Article

Exploring the Links between Ethnobotany, Local Therapeutic Practices, and Protected Areas in Santa Catarina Coastline, Brazil

Table 1

Medicinal plants (botanical classification, common name, and frequency of citation) cited by 23 key informants living in two areas proposed for protected areas of sustainable use in the municipality of Imbituba. No. is the number and collection: F: Herbarium FLOR (UFSC); L: Human Ecology and Ethnobotany (UFSC) lab collection; IC: identified in the field; and NI: not identified¹.

Botanical classificationLocal nameFrequency of citationNo. collection

Adoxaceae
Sambucus australis Cham. & Schltdl.Sabugueiro6L1222
Alismataceae
Echinodorus grandiflorus (Cham. & Schltdl.) MicheliChapéu-de-couro4L1139
Amaranthaceae
Alternanthera brasiliana (L.) KuntzeMeracilina, pinicilina7L1199
Alternanthera cf. sessilis (L.) R. Br. ex DC.Anador1F38677
Alternanthera dentata (Moench) Stuchlik ex R.E. Fr.Anador1L1114
Alternanthera sp1.Gaiana1L1163
Alternanthera sp.Anador1NI
Beta vulgaris L.Beterraba1IC
Chenopodium ambrosioides L.Erva-de-santa-luzia, erva-de-bicho3L1235
Amaryllidaceae
Allium sativum L.Alho2IC
Anacardiaceae
Mangifera indica L.Manga1L1188
Schinus terebinthifolius RaddiAroeira1IC
Apiaceae
Centella asiatica (L.) Urb.Pata-de-mula1L1205
Foeniculum vulgare Mill.Funcho, endro11L1162
Apocynaceae
Asclepias curassavica Griseb.Erva-borboleta3L1149
Catharanthus roseus (L.) G. DonBambacá, figueira-inferno1F38679
Hoya sp.Flor-de-cera1L1160
Tabernaemontana catharinensis A. DC.Mata-olho1L1195
Araceae
Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng.Copo-de-leite1IC
Arecaceae
Bactris lindmaniana DrudeTucum1NI
Aristolochiaceae
Aristolochia triangularis Cham.Cipó-mil-homens12L1143
Asparagaceae
Sansevieria trifasciata PrainEspada-de-são-jorge1IC
Asteraceae
Acanthospermum australe (Loefl.) KuntzeFéu-de-índio1L1158
Achillea millefolium L.Mil-em-rama2IC
Achyrocline satureioides (Lam.) DC.Marcela7L1192
Arctium minus SchkuhrBardana1L1120
Artemisia absinthium (Mill.) Y.R. LingLosna4L1183
Artemisia alba TurraCânfora, cânfora-da-horta3L1128
Baccharis milleflora DC.Carqueja1L1130
Baccharis sp.Carqueja4NI
Baccharis trimera (Less.) DC.Carqueja1L1154
Bidens pilosa L.Picão11L1209
Calea serrata Less.Quebra-tudo1L1217
Calea uniflora Less.Arnica11L1236
Centratherum punctatum Cass.Saudade1L1225
Chamomilla recutita (L.) RauschertMaçanilha, camomila13L1184
Cnicus benedictus L.Aratanga, caldo-santo, cardo-santo8L1131
Cotula australis (Sieber ex Spreng.) Hook. f.Marcela-galega8L1193
Cynara scolymus L.Alcachofra3NI
Eupatorium inulifolium KunthErva-de-bicho, cambará-do-roxo2L1150
Mikania cordifolia (L. f.) Willd.Guaco1L1168
Mikania glomerata Spreng.Guaco1L1167
Mikania laevigata Sch. Bip. ex BakerGuaco5L1237
Mikania sp1.Guaco1L1238
Mikania sp.Guaco3NI
Pluchea sagittalis (Lam.) CabreraQuitoco1L1218
Polygonum acuminatum KunthErva-de-saracupa, Pimenta-d’água1F38676
Solidago chilensis Meyen1L1227
Spilanthes acmella Hutch. & DalzielDormentina1F38681
Tanacetum parthenium (L.) Sch. Bip.Rainha-das-ervas5L1219
Tanacetum vulgare L.Catinga-de-mulata, Erva-mulata5L1135
Taraxacum officinale F.H. Wigg.Dente-de-leão1L1146
Vernonia condensata BakerFigatil, figatil-índio, Boldo-chileno4L1159
Vernonia scorpioides (Lam.) Pers.Mata-pasto, São-simão4L1194
Vernonia polyanthes Less.Assa-peixe2L1116
Basellaceae
Anredera cordifolia (Tem.) SteenisMacarrão2L1185
Bignoniaceae
Jacaranda micrantha Cham.Caroba, baratimã1L1132
Jacaranda puberula Cham.Caroba-roxa1NI
Macfadyena unguis-cati (L.) A.H. GentryUnha-de-gato1NI
Tabebuia pulcherrima SandwithIpê-roxo2L1175
Boraginaceae
Cordia verbenacea DC.Baleeira5L1119
Symphytum officinale L.Confrei7L1144
Brassicaceae
Brassica oleracea L.Couve1
Coronopus didymus (L.) Sm.Menstruz, manstrucho, menstruz-sementinha, menstruzo14L1198
Lepidium aletes J. F. Macbr.Menstruzo-vassorinha, pinheiro-santo1L1126
Nasturtium officinale R. Br.Agrião5IC
Bromeliaceae
Tillandsia sp.Gravatá-laranjeira1L1166
Cactaceae
Opuntia sp.Arumbeva, palma1NI
Pereskia aculeata Mill.Amém1L1112
Rhipsalis baccifera (J. S. Muell.) StearnErva-de-passarinho1L1220
Caricaceae
Carica papaya L.Mamão, mamão-macho2IC
Celastraceae
Maytenus aquifolium ChodatEspinheira-santa2L1155
Convolvulaceae
Ipomoea batatas (L.) Lam.Batata-doce1IC
Clusiaceae
Garcinia gardneriana (Planch. & Triana) Zappibacupari3L1118
Commelinaceae
Commelina cf. benghalensis L.Capoerage, trapoeiraba, mato-que-o-grilo-dorme1L1230
Dichorisandra thyrsiflora J. C. MikanCana-do-brejo-da-roxa3L1127
Tradescantia zebrina Heynh.Trapoeiraba, ondas-do-mar2L1230
Costaceae
Costus sp.Cana-do-brejo5
Costus spicatus (Jacq.) Sw.Cana-do-brejo1L1226
Crassulaceae
Bryophyllum pinnatum (Lam.) OkenFortuna4L1161
Cucurbitaceae
Sechium edule (Jacq.) Sw.Chuchu, chuchu-amarelo8L1140
Cucurbita sp.Abóbora2IC
Cyperaceae
Bulbostylis capillaris (L.) Kunth ex C. B. ClarkeCabelo-de-porco1F38673
Scirpus sp.Piri1NI
Dioscoreaceae
Dioscorea altissima Lam.Salsa-parrilha9L1223
Dioscorea laxiflora Mart. ex Griseb.Taiua1L1228
Equisetaceae
Equisetum giganteum L.Cavalinha, rabo-de-lagarto, Cana-cavalinha8L1136
Euphorbiaceae
Aleurites fordii Hemsl.Anozeiro, anoz1L1115
Jatropha multifida L.Mercúrio-da-horta, Cura-corte, Metiolate3L1200
Manihot esculenta CrantzAipim, mandioca2IC
Ricinus communis L.Mamoneira, carrapateira2L1190
Fabaceae
Bauhinia forficata LinkPata-de-vaca1IC
Bauhinia microstachya (Raddi) J. F. Macbr.Pata-de-vaca5L1206
Bauhinia sp.Pata-de-vaca3NI
Cajanus cajan (L.) HuthFeijão-andu, feijão-guandu4L1157
Indigofera suffruticosa Mill.Erva-de-anil2L1147
Mucuna urens (L.) Medik.Olho-de-boi, corronha, curriancho1L1214
Senna corymbosa (Lam.) H. S. Irwin & BarnebyFidigoso-bravo1F38675
Zollernia ilicifolia (Brongn.) VogelEspinheira-santa2L1156
Geraniaceae
Pelargonium sp.Malva-cheirosa, malva-simples2L1186
Labiaceae
Leonotis nepetifolia (L.) R. Br.Cordão-de-são-francisco, cordão santo3L1145
Lamiaceae
Hyptis sp.Mata-vilida, pau-de-negro1L1196
Hyptis suaveolens (L.) Poit.Erva-cidreira11L1151
Lavandula angustifolia Mill.Alfazema5L1110
Mentha pulegium L.Poejo5L1211
Mentha sp1. L.Hortelã, hortelã branca, hortelã-roxa23L1172
Mentha sp2.L.Menta, vic2L1233
Mentha sp3. L.Alevante, elevante, levante3L1180
Manjericão-de-folha-mais-escura1L1189
Ocimum campechianum Mill.Erva-doce, anis, alfavaca, são simão10L1148
Origanum vulgare L.Orégano1L1215
Plectranthus barbatus AndrewsBoldo, boldo-de-chile, boldo-do-brasil9L1122
Plectranthus neochilus Schltr.Boldo-miúdo1L1124
Rosmarinus officinalis L.Alecrim11L1108
Salvia splendens Sellow ex Wied-Neuw.Chá-do-reino1L1138
Tetradenia riparia (Hochst.) CoddIncenso3L1173
Vitex megapotamica (Spreng.) Moldenketarumã, cinco-folha, nó-de-cachorro2L1212
Lauraceae
Cinnamomum zeylanicum BlumeCanela, quina-do-mato1L1234
Laurus nobilis L.Loro8L1182
Ocotea odorifera RohwerCanela-sassafraz5NI
Persea americana Mill.Abacate7IC
Lythraceae
Cuphea carthagenensis (Jacq.) J. F. Macbr.Sete-sangria, TACO-de-índio, BOA-noite6F38678
Lythraceae
Punica granatum L.Romã6L1221
Malvaceae
Gossypium hirsutum L.Algodão2
Luehea divaricata Mart.Açoita-cavalo2L1107
Malva parviflora L.Malva-de-dente4L1187
Malva sp.Malva9
Malvastrum coromandelianum (L.) GarckeGuaxuma1L1169
Bombacopsis glabra (Pasq.) A. RobynsCastanha1L1134
Triumfetta sp.Carrapicho2L1133
Meliaceae
Melia azedarach L.Cinamomo1NI
Myristicaceae
Myristica fragrans Houtt.Noz-noscada1NI
Moraceae
Ficus sp.Figueira-branca1NI
Ficus pumila L.Folha-de-hera1L1171
Morus nigra L.Amora3L1113
Musaceae
Musa sp.Banana2
Myrtaceae
Eucalyptus citriodora Hook.Eucalipto-lima3IC
Eugenia uniflora L.Pitanga7L1210
Psidium cattleyanum (Mart. ex O. Berg) Kiaersk.Araçá6IC
Psidium guajava L.Goiaba6IC
Syzygium cumini (L.) SkeelsGibolão, cerejeira, Jambolão2L1165
Nyctaginaceae
Boerhavia diffusa L.Erva-tostão, erva-tristão, erva-tustão3F38671
Onagraceae
Oenothera mollissima L.Miliã1L1201
Oxalidaceae
Averrhoa carambola L.Carambola1NI
Oxalis spp. L.Trevo1NI
Passifloraceae
Passiflora edulis SimsMaracujá7L1191
Phyllanthaceae
Phyllanthus tenellus Roxb.Quebra-pedra10L1216
Phytolacaceae
Petiveria alliacea L.Guiné4IC
Piperaceae
Ottonia martiana Miq.Jaborandin1L1176
Piper sp.Pariparoba1L1204
Piper cf. umbellatum L.Pariri4L1203
Plantaginaceae
Plantago australis Lam.Tansagem, tansagem-nativa, carssá3F38672
Plantago major L.Tansagem2L1229
Plantago sp.Tansagem11NI
Poaceae
Coix lacryma-jobi L.Lágrima-de-nossa-senhora1NI
Cymbopogon citratus (DC.) StapfCana-cidreira, capim-cidrão, capim-santo12L1129
Cymbopogon winterianus Jowitt ex BorCitronela1NI
Eleusine tristachya (Lam.) Lam.Capim-pé-de-galinha1F38680
Melinis repens (Willd.) ZizkaCapim-graxa1NI
Saccharum officinarum L.Cana, cana-de-açucar4IC
Zea mays L.Milho2IC
Polypodiaceae
Microgramma vacciniifolia (Langsd. & Fisch.) Copel.Cipó-cabeludo1L1142
Polygalaceae
Polygala cyparissias A. St.-Hil. & Moq.Gelol3IC
Proteaceae
Roupala cf. brasiliensis KlotzschCarvalho1NI
Pteridaceae
Adiantum cf. raddianum C. PreslAvenca3L1117
Rosaceae
Eriobotrya japonica (Thunb.) Lindl.Ameixa2L1111
Rosa spp.l.Rosa-branca, rosa-branca-verdadeira, rosa-vermelha, rosas5IC
Rubus sp.Amora-do-mato1NI
Rubiaceae
Coffea arabica L.Café2L1125
Diodia radula (Willd. ex Roem. & Schult.) Cham. & Schltdl.Erva-lagarto3L1152
Rutaceae
Citrus limon (L.) OsbeckLimão3L1181
Citrus reticulata BlancoLaranja-crava2L1179
Citrus sinensis (L.) OsbeckLaranja, laranja-azeda, laranja-bruta14L1178
Ruta graveolens L.Arruda5IC
Salicaceae
Casearia sylvestris Sw.Chá-de-bugre1L1137
Sapindaceae
Paullinia cupana KunthGuaraná1L1170
Simaroubaceae
Picrasma crenata Engl. In Engl. & PrantlPau-amargo, pau-de-velha, pau-pra-tudo4L1207
Solanaceae
Datura suaveolens Humb. & Bonpl. ex Willd.Buzina1IC
Solanum lycopersicum L.Tomate-miúdo1IC
Solanum cf. paniculatum L.Jurubeba4L1177
Solanum tuberosum L.Batata, batata-inglesaIC
Theaceae
Thea sinensis L.Chá-preto1NI
Tropaeolaceae
Tropaeolum majus L.Chaga-de-cristo, capuchinha1IC
Urticaceae
Cecropia sp.Embaúva1NI
Parietaria sp.Parietária1L1202
Urera baccifera (L.) Gaudich. ex Wedd.Urtigão1L1232
Verbenaceae
Aloysia gratissima (Gillies & Hook.) Tronc.Erva-santa, erva-de-santa-maria, folha-santa, erva-das-dores3L1153
Aloysia triphylla RoyleCidrão8L1141
Lantana camara L.Bem-me-quer, calenda, mal-me-quer5L1121
Lippia alba (Mill.) N.E. Br. ex Britton & P. WilsonMelissa, erva-melissa, salvia13L1197
Stachytarpheta cayennensis (Rich.) VahlGervão, gervão-branco, gervão-roxo, zervão-roxo6L1164
Violaceae
Viola odorata L.Violeta-roxa2L1231
Vitaceae
Cissus sicyoides L.Insulina3L1174
Vitis vinifera L.Uva1IC
Xanthorrhoeaceae
Aloe sp1.Babosa-de-folha-larga1NI
Aloe sp2.Babosa8NI
Zingiberaceae
Hedychium coronarium J. KönigNoz-noscada-do-brejo1L1213

¹In the not identified (NI) category the species collected in the field, but that were not possible to identify botanically, and species not collected were included, however, some of these were identified based on the common names.